The Economist dergisi Ocak 1988’de Get Ready for the Phoenix başlıklı bir makale yayınladı. Otuz yıl sonra, anka kuşu nihayet havalandı mı?
Micky.com’a göre cevap (muhtemelen) evet. Haber sitesi dün sözde ‘bitcoin komplosu’ hakkında bir yazı yayınladı. Ama daha derinlere dalmadan önce, tüm bunların ne olduğuna dair sizi bilgilendirelim.
Aşağıdaki resimde görülen derginin kapağında, yanmış Amerikan dolarlarının küllerinden doğan bir Anka kuşu görülüyor. Sayfanın ortasında ise üzerinde “10 Phoenix 2018” yazısı olan bronz bir sikke parlıyor .

Kapak, yazarın tek bir birleşik para biriminin uluslararası finansal sıkıntıları hafifletebileceğini önerdiği, derginin önde gelen öyküsünü duyuruyor.
Anonim bir düzenleme ekibini arkasına alan makalenin yazarı modern dünyanın daha önce hiç olmadığı kadar birbirine bağlanacağını öngörüyor. Yen, Peso veya Rupee yerine Phoenix Coin’in baskın olacağını ve pahalı uluslararası para transferlerine ve hantal aracılara ihtiyaç kalmayacağını dile getiriyor.
Herkes aynı parayı kullanacak; Phoenix Coin.
2000’lerde kriptopara yatırımcıları tarafından tekrar keşfedilen resmin kimilerine göre gerçekleştiğine inanılıyor. Economist Bitcoin’i 30 yıl önceden öngörmüş olabilir mi?
Satoshi Nakamoto’nun bilinmeyen kimliğinin yanı sıra Phoneix Coin kapağı da kripto topluluğunun en meşhur efsanelerinden biridir.
Tarihteki En Büyük Çakılış
Makalenin yayınlanmasından 5 ay önce kriz vurmuştu.
Ekim 1987’de yükselen faiz oranlarının tetiklediği Kara Pazartesi piyasaları vurdu. Hong Kong’dan New York’a ve Londra’ya kadar etkileri yıkıcıydı.
24 saatte Dow %22.6’lık bir düşüş yaşadı ki bu Büyük Buhrandaki piyasa çöküşünden bile daha beterdi. Tam bir panik havası içinde yatırımcılar ve yöneticiler dünya çapında borsalara akın ettiler. Bir zamanlar milyonlarca dolar değerindeki hisse senetleri değerini saniyeler içinde kaybetti.

Kaynak: money.cnn
Kara Pazartesi, piyasa tarihinin tek günde yaşadığı en büyük düşüştür. Dünya genelinde ana akım finans kurumlarına şüphe duyulmasına sebep olan büyük etkileri olmuştur.
O yılın başlarında, Louvre Anlaşması ve selefi Plaza Anlaşması düşen ABD dolarını sabitlemeye çalıştı (ve her ikisi de başarısız oldu). İnsanlar bir şeylerin yanlış olduğunu görebiliyordu, ama bunu durdurmak için çaresizdi.
Dünya çapında ekonomileri yönetmek için alternatiflerin aranması şaşırtıcı değildi.
Küresel Komplo?
“Bundan 30 yıl sonra Amerikalılar, Japonlar, Avrupalılar ve diğer ülkelerdeki insanlar […], alışverişlerini muhtemelen aynı para birimi ile yapıyor olacaklar”
Komplo teorisyenlerine göre 2 nokta ipucu veriyor; tarih ve şekil.
Üzerindeki ‘2018’ baskısı, Sanatçının resmettiği Phoenix Coin’in basım tarihi bu yıl olarak gösteriliyor. Tesadüfen (veya değil), Bitcoin ve diğer kripto para birimleri son 12 ay içinde eşi benzeri görülmemiş bir küresel popülerliğe ulaştı.
Bazı Twitter kullanıcıları için bu, yakında gerçekleşecek büyük pazar hareketleri anlamına gelebilir.
The Rothschild’s Economist magazine predicted a new world currency on January 9, 1988. Isn’t cryptocurrency a globalist’s 30 years idea for a global currency? Will the stock market crash or Bitcoin will take off on October 10 or November 11? @bensemchee @Timing_BITCOIN #BTC pic.twitter.com/8HWGlhjT5X
— Viet Nguyen (@vietnguyen) October 6, 2018
Dahası, Phoenix Coin şüpheli bir biçimde bitcoin tasvirlerine benziyor.
Ancak, Economist, tek bir merkezsiz global paranın yararlarını anlatan bir çok yazı yayınladı. Bunlardan hiçbirinde bitcoin veya Phoenix Coin’den bahsedilmedi.
…Veya Yayıncı Şansı mı?
Anka makalesinin yayınlanmasından 10 yıl sonra Economist One World, One Money. (Tek Dünya Tek Para) isimli ikinci bir makale yayınladı. “İşte size bir fikir: küresel bir para birliği” diyen yazar “Hiç kimsenin sıkıcı olarak nitelendirmesine veya politik olarak uygun olduğunu söylemesine izin vermeyin.” diye de ekledi.
Makale, bir küresel para birimi kullanmanın avantajlarını ele alıyor ve dalgalı döviz kurlarının istikrarı konusunda şüphe uyandırıyor. Makaleye göre uluslararası finans ekosisteminin önünde iki seçenek var:
- Dünya “finansal entegrasyonda saati geri çevirmeyi” seçebilir
- Veya, dünya entegrasyonu sabit döviz kurlarıyla -bir para birimi birliği- kombine
Sonuç Olarak
Komployu teorileştirmek cazip olsa da, gerçekler çoğu zaman oldukça sıkıcıdır.
Halka açık olan bilgileri inceledikten sonra The Economist’in Bitcoin’i tahmin etmesi için bir Nostradamus tutmasına pek de gerek yok.
Aslında, tek bir küresel para birimi fikri binlerce yıldır ortada dolaşmaktadır. Grek gümüş drahmisi, M.Ö. 5. yüzyılda fetih ordularının yabancı topraklarda kullanmasıyla viral hale geldi. Daha sonra, Arap dinarı, Kuzey Afrika ve Asya’da İslami bilgi ve mallar dolaştıkça ilgi odağı oldu.
Ancak şimdiye kadar, merkezi olmayan bir uluslararası para birimi imkanı pek mevcut değildi. Bu nedenle Phoenix Coin kapak teorisi savunucuları tesadüf içinde zevk alırken, çoğu fikrin hiç de yeni olmadığını unutmamalıyız.
Andrew has been passionately building products and services for the cryptocurrency industry since 2013. Andrew co-founded Bitcoin.com.au in 2014 after finding the process of acquiring Bitcoin too complex, expensive and fraught with anxiety. Click here to view Andrew’s full bio.